Krycia Marian

powiększ mapę
Zdjęć : 3

Historia Mariana Kryci

Podczas II wojny światowej Marian Krycia mieszkał w Ostrowcu Świętokrzyskim. Po utworzeniu przez Niemców w kwietniu 1941 r. ostrowieckiego getta, pomógł on wydostać się z niego swoim sąsiadom, Szlomo i Bronisławie Rubinsztajnom, znajdując dla nich bezpieczne schronienie oraz zaopatrując ich w artykuły pierwszej potrzeby i fałszywe dokumenty.

Najpierw w styczniu 1942 r. wydostał z getta wujka Rubinsztajna – Chanina Szermana i ukrył go w mieszkaniu we Włochach koło Warszawy. Gdy Szerman zaczął być nękany przez właścicieli mieszkania, którzy zagrozili mu denuncjacją, Marian Krycia pospiesznie udał się do Warszawy, aby zastraszyć szantażystów.

W marcu 1943 r. wydostał z getta żonę Rubinsztajna – Bronisławę, którą przetransportował do Częstochowy. Tam pod fałszywymi dokumentami została zarejestrowana do pracy w Niemczech. Później znalazł w lasach bezpieczne schronienie dla Szlomo Rubinsztajna, który w kwietniu 1943 r. uciekł z ostrowieckiego getta, funkcjonującego wówczas jako obóz pracy.

19 grudnia 1943 r. za pomoc udzieloną Żydom został aresztowany przez gestapo i deportowany do KL Auschwitz, gdzie oznaczono go numerem 169647 i skierowano do komanda ślusarzy. 23 lipca 1944 r. udało mu się szczęśliwie zbiec z obozu, wspólnie z zatrudnionymi w tym samym komandzie Romanem Symotiukiem (więźniem nr 122997) i Janem Zielińskim (nr 76962).

Po wojnie ukończył studia wyższe I stopnia na Wydziale Mechanizacji Rolnictwa Politechniki Wrocławskiej, później pracował jako główny inżynier Wojewódzkiego Zarządu Państwowego Ośrodka Maszynowego – WZR Wrocław oraz w Zespole Techników Rolniczych we Wrocławiu, a następnie w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Środzie Śląskiej i w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w Obornikach Śląskich.

25 marca 1979 r., na wniosek Szlomo i Bronisławy Rubinsztajnów oraz Chaniny Szermana, Marian Krycia został uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Prawdopodobnie nigdy nie dowiedział się o przyznanym odznaczeniu – zmarł 26 października 1979 r. we Wrocławiu. Medal i dyplom honorowy Yad Vashem został odebrany przez jego rodzinę podczas ceremonii we wrocławskiej Synagodze Pod Białym Bocianem, 8 listopada 2018 roku.

Bibliografia

  • Grynberg Michał, Księga Sprawiedliwych

    Leksykon uwzględnia historie Polaków uhonorowanych tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w latach 19631989. Wykaz haseł poprzedza przedmowa Icchaka Arada oraz Chaima Chefera Sprawiedliwi świata.

  • Brandt-Golecka Barbara, Broczek Tomasz, Langner-Matuszczyk Hanna, Aby pamięć przetrwała. Pracownicy i studenci Politechniki Wrocławskiej, którzy przeszli przez niemieckie obozy koncentracyjne i zagłady 1939-1945