Ksiądz Adam Skałbania

powiększ mapę

Historia pomocy - Ksiądz Adam Skałbania

W czasie wojny, od 1942 roku ks. Adam Skałbania, salezjanin, prowadził szkołę w Głoskowie pod Piasecznem. Chodziło do niej ok. 30 chłopców . Choć nie posiadał wystarczających środków na zarządzanie placówką, uczył sieroty i dzieci z ubogich rodzin, które nie były wstanie opłacać czesnego. Mimo oczywistego niebezpieczeństwa ks. Adam zdecydował się w czasie okupacji udzielić pomocy dwóm żydowskim chłopcom.

W 1943 roku do Głoskowa trafił Karol Laskowski, który razem z matką szukał schronienia. Żeby ukryć tożsamość chłopca, przedstawiono go uczniom jako sierotę, przeniesionego z innej szkoły – natomiast matka udawała ciotkę nowego ucznia.

Potem do ks. Skałbani trafił także kuzyn Karola, Jan Małkiewicz. Jan miał tzw. „aryjskie papiery” – dzięki nim od 1942 roku ukrywał się z ojcem w Warszawie. Kilka razy zatrzymywano ich podczas łapanek, ale za każdym razem udawało im się wykupić. Musieli bez przerwy zmieniać miejsce zamieszkania. Dopiero u ks. Adama znaleźli bezpieczne schronienie.

Chłopcy byli zmuszeni ukrywać swoją prawdziwą tożsamość, ale mimo to część kolegów domyślała się, że w szkole pojawili się Żydzi. Jeden z uczniów groził Janowi, że doniesie na niego Niemcom. Niebezpieczeństwo było bardzo realne: dzieci miały kontakt z hitlerowcami, ponieważ ci często pojawiali się w szkole, poza tym wszyscy uczniowie uczestniczyli co niedzielę w mszach – tam wielu ludzi mogło zwrócić uwagę na „wygląd” dwóch nowych chłopców.

Mimo niebezpieczeństw obaj przetrwali wojnę. Potem przenieśli się do Łodzi. Ojciec Jana zginął podczas okupacji, dlatego ks. Skałbania zaproponował mu, żeby zamieszkał razem z nim. Karol Laskowski mieszka dziś w Brazylii a jego kuzyn Jan Małkiewicz – który używa obecnie nazwiska Philipp – żyje w Stanach Zjednoczonych.

Historie pomocy w okolicy

Bibliografia

  • Ambasada Izraela, Materiały opracowane w związku z uroczystością wręczenia medalu i dyplomu honorowego "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" 22.10.2010 r.