Tuśkiewicz Michalina

powiększ mapę
Zdjęć : 6

Historia pomocy - Tuśkiewicz Michalina

Michalina Sudyka mieszkała z rodzicami i bratem we wsi Kozłówek koło Rzeszowa. Była osobą głębokiej wiary, chciała zostać zakonnicą. Wstąpiła do klasztoru, z którego usunięto ją zaraz po wybuchu wojny w 1939 r. Jako młoda nowicjatka, zgodnie z zarządzeniem okupanta, nie mogła tam dłużej przebywać.

Michalina wróciła do Kozłówka. Aby się utrzymać, zajęła się handlem w okolicy. Dotarła m.in. do Borysławia (obecnie Ukraina). Tam w 1942 r. poznała Helenę.

Helena już od dłuższego czasu szukała schronienia dla swojego dwuletniego synka Mariana. Jej mąż Jona został w 1941 r. zmobilizowany do Armii Czerwonej. Helena bała się uciekać z malutkim dzieckiem na wschód, została sama w Borysławiu. Gdy rozpoczęła się okupacja niemiecka i ostre represje wobec Żydów, Helena zaczęła szukać dla dziecka ratunku.

Poznawszy Helenę, Michalina zaproponowała, że to ona zajmie się  dzieckiem i wezmie je na przechowanie. Michalina z czułością zaopiekowała się chłopcem. Początkowo ukrywała go u rodziców w Kozłówku udając przed sąsiadami, że to jej nieślubne dziecko. Po roku mieszkańcy wioski zaczęli być wobec dziecka podejrzliwi. W obawie przed dekonspiracją, Michalina postanowiła zwrócić dziecko Helenie. W drodze do Borysławia została zatrzymana i wtrącona do aresztu. Wypuszczono ją stamtąd po trzech dniach dzięki fałszywym dokumentom stwierdzającym, że Marian był chrzczony, a jego obrzezanie powodowane było względami zdrowotnymi.

Michalina wróciła do Borysławia i odnalazła matkę chłopca u polskiej rodziny, gdzie Helena ukrywała  się wraz z przyjacielem Tadeuszem Góreckim. Warunki nie były jednak dogodne do przyjęcia i ukrycia także dziecka. Michalina miała zabrać Mariana  do Warszawy, do kuzynów Tadeusza. W rezultacie po drodze zatrzymała się w Radości u pewnej starszej kobiety i tam doczekała z dzieckiem wyzwolenia.

Po wojnie Helena i Tadeusz pobrali się i repatriowali się do Polski. Odnaleźli Michalinę i Mariana, zamieszkali razem z nimi na Śląsku w Prudniku. Powrót do prawdziwej matki był dla pięcioletniego chłopca trudnym przeżyciem, ponieważ to Michalinę uważał za swą właściwą mamę.

W latach 50. wszyscy wyemigrowali – Helena z Marianem do Izraela (Tadeusz już wtedy nie żył), Michalina do Stanów Zjednoczonych, gdzie wyszła za mąż za polskiego emigranta, Waltera Tuśkiewicza. Serdeczne i bliskie relacje Michaliny z Ocalonymi utrzymywały się przez wiele lat, aż do jej śmierci w 2011 r.

Marian jest emerytowanym profesorem biochemii, ma dwoje dzieci i sześcioro wnuków.

W 1982 r. Instytut Yad Vashem przyznał Michalinie Tuśkiewicz tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata.

 

Zachęcamy do obejrzenia filmu dokumentalnego "Hela's Luck" autorstwa Tomasza Taubmana. Film prezentuje historię pomocy udzielonej przez Michalinę Tuśkiewicz Marianowi Goreckiemu. Obraz zrealizowany został w 2012 r. Dostępny jest tutaj.