Rodzina Burchackich

powiększ mapę

Historia rodziny Burchackich

W latach 1942–1944 Stefan i Helena Burchaccy udzielali pomocy ponad 15 Żydom i Żydówkom w swoim mieszkaniu przy ul. Targowej 62 na warszawskiej Pradze. Było to miejsce schronienia dla ich znajomych z Radzymina, a także punkt pomocy dla tych, którzy uciekli z getta warszawskiego.


Stefan i Helena Burchaccy w latach 30. XX w. mieszkali w podwarszawskim Radzyminie. Mieli tu rodzinę i wielu znajomych, także wśród Żydów. Potem przenieśli się na warszawską Pragę, na ul. Targową 62. Mimo trudnych warunków mieszkaniowych – wraz z dwoma synami, Tadeuszem i Eugeniuszem, mieszkali w jednym pokoju, drugi wynajmowali i szantażu lokatora w czasie okupacji niemieckiej, Burchaccy udzielali schronienia wielu Żydom w Warszawie.

Pomoc dla Żydów na Pradze

Ich pomoc przybierała różne formy. Fryzjerowi Józefowi Klajnbardowi oraz Róży i Sarze Wajsztajn pomogli w ucieczce z radzymińskiego getta. Stefan uzyskał dla Józefa fałszywe dokumenty na nazwisko „Jerzy Wójcik” i pomógł mu w znalezieniu pracy – Klajnbard zatrudnił się, a potem także zamieszkał, w pobliskim zakładzie fryzjerskim Władysława Rossy. Siostry Wajnsztajn znalazły schronienie u swoich warszawskich znajomych.

Innym potrzebującym Stefan i Helena wyszukiwali stałe kryjówki, udzielali noclegu, kontaktowali z odpowiednimi ludźmi. Przechowywali u siebie żywność szmuglowaną przez Rachelę Jonisz i Izaka Goldmana. Leonowi Wajnsztajnowi pomagali w sprzedaży przedmiotów przynoszonych z getta, a za otrzymane pieniądze kupowali żywność i leki, które Leon dostarczał potrzebującym. Gdy w 1943 r. Wajnsztajn kanałami wydostał się z getta, walczącego podczas powstania, Burchaccy ukryli go u rodziny Imiołków, swoich krewnych, gdzie pozostał do nadejścia Armii Czerwonej rok później.



Z pomocy Heleny i Stefana korzystali także: Adam Kerler, Wanda Ester, Róża Szafran, Sura Goldman z dzieckiem, Szoszana Kosower (pseud. Emilia Rozencwajg).

Losy ratujących i ratowanych po wojnie

Działalność Burchackich trwała do wybuchu powstania warszawskiego w sierpniu 1944 r., kiedy Stefan został wywieziony na roboty do Niemiec. Wielu z tych, którym Burchaccy pomagali, przeżyło okupację niemiecką. Po wojnie w większości wyemigrowała z Polski.

20 marca 1983 r. Instytut Yad Vashem uhonorował Stefana i Helenę Burchackich tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. 15 kwietnia 2001 r. Burchaccy otrzymali także honorowe obywatelstwo Państwa Izrael.

Historie pomocy w okolicy

Więcej

Bibliografia