Patecka Zofia

powiększ mapę

Historia Zofii Pateckiej, współpracowniczki Ireny Sendlerowej

Zofia Patecka urodziła się w Łodzi. Wraz z rodzicami – Józefem i Eleonorą (z domu Włazłowicz) – przebywała w Rosji, a po powrocie do Polski ukończyła szkołę średnią w Warszawie. Od 1927 r. pełniła funkcję opiekunki społecznej w Wydziale Zdrowia i Opieki Społecznej m. st. Warszawy. W 1938 r. ukończyła roczny kurs pielęgniarski PCK.

Podczas kampanii wrześniowej przebywała w rodzinnym mieście i pracowała jako sanitariuszka w szpitalu na terenie dworca kolejowego Łódź Kaliska. Pomagała rannym transportowanym do szpitala z okolicach Gałkówka i Łowicza.

Opiekunka społeczna w Warszawie

Po zajęciu Łodzi przez Niemców Patecka poszła do Warszawy na piechotę i 8 września zgłosiła się do tamtejszego Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej. Po kapitulacji Warszawy przez kilka miesięcy była pielęgniarką w Szpitalu Ujazdowskim.

Mieszkała przy ul. Targowej 15. Od 1940 r. działała w szeregach Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej, pod pseudonimem „Zosia”. Po aresztowaniu brata – Stanisława Pateckiego, który zginął później w Auschwitz – musiała zmienić nazwisko i ukrywać się.

Jako opiekunka społeczna w Ośrodku Zdrowia i Opieki Społecznej przy ul. Srebrnej 12 pomagała w umieszczaniu wyprowadzonych z getta dzieci żydowskich w sierocińcach i u polskich rodzin. Wysyłała również paczki dla ukrywających się Żydów. Była jedną z osób działających z siatce pomocowej organizowanej przez Irenę Sendlerową. Wraz z nią, Jadwigą Piotrowską i Janem Dobraczyńskim udzielała pomocy m.in. Stanisławie Misztal. W 1943 r. brała także udział w akcji ratowania dzieci Zamojszczyzny, prowadzonej przez Jana Starczewskiego.

„[…] była ofiarna patriotką i działaczką ruchu oporu, zwłaszcza w zakresie niesienia pomocy więźniom politycznym i ich rodzinom w czasie okupacji, współpracowała m. innymi w ukrywaniu prześladowanych przez Niemców działaczy PPS Lewicy oraz rodzin żydowskich”

–  pisał po wojnie współpracownik Zofii Pateckiej z Wydziału Opieki, Franciszek Sławiński.

Powstanie warszawskie

W czasie powstania warszawskiego Zofia Patecka walczyła w I Batalione szturmowym Kompanii „Corda”. Po upadku powstania w październiku 1944 r. została skierowana przez PCK do domu dziecka przy ul. Siennej 59 w celu zorganizowania ewakuacji sierot do nowej siedziby w Kopytkowie pod Błoniem. „[…] opiekowała się młodocianymi rannymi powstańcami, umieszczając ich w szpitalach”, świadczył Sławiński.  

Praca po wojnie

Po wojnie pracowała jako pielęgniarka i instruktorka oświaty sanitarnej w stacji sanitarno-epidemiologicznej. W 1964 r. przeszła na emeryturę. W 1979 r. Koło Byłych Żołnierzy Armii Krajowej przyznało jej stopień podporucznika. W 1981 r. została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.


Dziękujemy pani Elżbiecie Pateckiej za przekazanie dokumentów z archiwum rodzinnego, które wykorzystaliśmy podczas prac nad artykułem.

 

Historie pomocy w okolicy