Anna Bando z d. Stupnicka, podczas II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Razem z matką, Janiną Stupnicką, udzielała pomocy Żydom, ukrywając ich w mieszkaniu przy ul. Mickiewicza 25 na Żoliborzu. W 1941 r., na polecenie matki, samodzielnie wyprowadziła z getta żydowską dziewczynkę, Lilianę Alter. Dziewczynka zamieszkała w ich domu.
Anna wraz z mamą chodziły do getta. Mama jako administratorka domów trzymała pod pachą księgi meldunkowe, ona w szkolnej teczce przenosiła chleb i marmoladę.
Miała wtedy 12 lat.
Zimą 1941 r. mama powiedziała: „wyprowadzimy z getta żydowską dziewczynkę”. Czekały na nią do zmroku. Przyszła z ojcem. Liliana miała 11 lat, wielkie zielone oczy z długimi rzęsami i czarne kręcone włosy. Ojciec płakał. Pani Anna nigdy nie zapomni sceny ich pożegnania. Hilary Alter był działaczem Bundu, wiedział, że żegna się z córką na zawsze.
Zamieniły się ubraniami. Lilka nałożyła jej granatowe palto z kołnierzem i beret z szarotką, obowiązujący w szkołach zakonnych. Mama powiedziała im: „a teraz głowy do góry”.
Wyszły z getta na przepustkę matki. „Lilka została naszą kuzynką – mówi pani Anna w wywiadzie dla Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. – Mama wyrobiła jej papiery na swoje panieńskie nazwisko, Krysia Wójcik, i była u nas nie jeden dzień czy miesiąc, ale cztery lata, do wyzwolenia. Razem przeszłyśmy powstanie, obóz pruszkowski, trzydniową wywózkę bydlęcymi odkrytymi wagonami. I zagrożenie było co godzinę. W każdej godzinie mogliśmy wszyscy zginąć”.
W dwupokojowym mieszkaniu przy ul. Mickiewicza 25 na warszawskim Żoliborzu, gdzie mieszkała pani Anna z mamą i babcią, pomieszkiwał także Ryszard Grynberg, który ukrywał się u jej ciotki na ul. Złotej. Przychodził też prawie codziennie dr Mikołaj Borenstein z Łodzi, któremu pani Janina załatwiła kenkartę i pracę palacza kotłowni centralnego ogrzewania w sąsiednim domu.
Pani Anna Bando została neurolożką. Podobnie jak jej matka, Janina Stupnicka, 19 września 1983 r. została uhonorowana przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata.
* * *
Od 2008 r. Anna Bando pełni funkcję prezeski Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 2024 r., w przededniu 80. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, Rada Miasta Stołecznego Warszawy nadała jej tytuł Honorowej Obywatelki Warszawy.
